Radboud Centrum Sociale Wetenschappen

Postacademisch Onderwijs voor een Veerkrachtige Samenleving

Directe doorstroom | Koers houden, en liefst nog een tandje erbij

Hoe gaat het eigenlijk met Plan Connectie, het RadboudCSW-initiatief waarbij jonge zorgtalenten meteen na hun master Gezondheidszorgpsychologie instromen in de gz-opleiding? Onlangs is de eerste lichting afgestudeerd, een mooi moment voor reflectie. Door de piogs zelf natuurlijk, hun praktijkbegeleiders en hun docenten. Er is lof voor de aanpak. Maar een wensenlijstje is er ook. Zou bijvoorbeeld een doorlopende leerlijn niet prachtig zijn?

Door: Hans Wanningen

Nog altijd zitten te veel Nederlanders dringend verlegen om geestelijke hulp. Een hardnekkige smet op het blazoen van onze samenleving – ongetwijfeld zal de coronacrisis die vlek er dieper inwrijven. In de gezondheidszorg is urgent behoefte aan veel meer goed opgeleide “gz-psychologen 2.0”: gedreven professionals die naast up-to-date wetenschappelijke kennis een volle rugzak aan competenties meebrengen naar de praktijk.

Onmisbare competenties

Wat de situatie nog nijpender maakt, is dat veel masterpsychologen in zorginstellingen niet beschikken over soms onmisbare competenties, zoals draagkracht en stevigheid om goed met kritiek om te gaan of een praktisch-wetenschappelijke, open en daadkrachtige houding – competenties waarvoor juist in een postacademische gz-opleiding rijkelijk aandacht is. Dit alles maakte dat in 2016 praktijkopleidingsinstellingen, SPON en de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit besloten om de handen ineen te slaan. Het resultaat: Plan Connectie, een directe doorstroom van de master GZP naar de gz-opleiding; meteen met intensieve begeleiding aan de slag in de praktijk, gecombineerd met één dag per week cursorisch onderwijs.

Totaalbeeld

De eerste tussentijdse evaluatie halverwege de opleiding van de Plan Connectie-piogs bracht veel plussen en een paar minnen aan het licht van deze versnelde overgang van masterpsycholoog naar gz-psycholoog. Hoe valt het totaalbeeld een jaar later uit, nu de eerste opleidelingen hun getuigschriften in handen hebben?

"De intensieve begeleiding door praktijkbegeleiders en docenten maakt dat de Plan Connectie-piogs vlot hun weg weten te vinden op de werkvloer ondanks geringe of geen werkervaring."

Meer verdieping

Het cursorisch deel van de opleiding werd door de Plan Connectie-piogs weliswaar als degelijk ervaren, maar voelde af en toe als een herhaling van zetten vergeleken met de master: 'Iets meer verdieping was fijn geweest. De lat mag best een tikkeltje omhoog.' Dit is tegelijkertijd tekenend voor hoe gretig deze opleidelingen in hun studie staan, vindt opleidingscoördinator Meike Windhorst. 'Bovendien: waar andere piogs meestal al jaren werken, stromen zij direct na hun universitaire opleiding in. Waar de herhaling en update voor de andere piogs die al langer geleden afgestudeerd zijn toch wel nuttig is, heeft voor de Plan Connectie-piogs herhaling in lesstof, begrijpelijkerwijs, minder meerwaarde.'

Intensieve begeleiding is waardevol

Als sterk punt van Plan Connectie wordt alom de intensieve begeleiding geroemd. De praktijkbegeleiders zijn voor alle Plan Connectie-piogs hun steun en toeverlaat, de betrokkenheid van de docenten en de heldere kaders van de opleiding ervaren ze als grote houvast. Dat draagt ertoe bij dat ze vlot hun weg weten te vinden op de werkvloer ondanks geringe of geen werkervaring.

Pittig begin

Dat neemt niet weg dat er in het begin soms overdonderend veel op hen afkomt: cliënten, opleiding, groep, collega’s, team, naast een hele waaier aan protocollen, processen en systemen. Het maakt de beginperiode op zijn zachtst gezegd uitdagend. Wat zou helpen? 'Vóór de start twee dagen meelopen met een gz’er om pre-ervaring met de instelling op te doen; die kan dan ook beter het beginniveau van de piog inschatten en bij het toebedelen van taken daar rekening mee houden', aldus een praktijkopleider. Een ander vult aan: 'Bij een reguliere piog duurt het al gauw een maand voordat het begeleidingsteam rond is en de doelen duidelijk zijn. Bij de Plan Connectie-piog is het toch echt wenselijk dat dit vanaf dag één in kannen en kruiken is.' Ook hoog op hun verlanglijstje: nóg intensievere werkbegeleiding juist in die cruciale eerste twee maanden, vooral om eerder en beter wegwijs te worden in de organisatie.

Doorgaande leerlijn

De Plan Connectie-piogs lijkt het zinvol om de banden tussen master en gz-opleiding verder aan te halen. 'Als je bijvoorbeeld al bij de ggz-instelling waar je je gz-opleiding doet stage hebt gelopen gedurende de master, is het op de praktijkplek minder een duik in het diepe.' Maar het allermooist zou het zijn als er een doorgaande leerlijn komt, waar de master GZP, de gz-opleiding en de instellingen in gezamenlijkheid een weldoordacht geheel van maken.

"Praktijkbegeleiders zijn vol lof over de open, nieuwsgierige grondhouding van de Plan Connectie-piogs, de drive voor het werk, de passie voor de cliënten, het verlangen om vlieguren te maken en de hoge snelheid waarmee ze leren."

Liever geen fanfare

Verder benadrukken de Plan Connectie-piogs dat ze liever niet als “bijzondere diersoort” worden gezien. Etiketten als “high potentials” of “toptalenten”, die hoeven voor hen niet zo nodig. De fanfare mag thuis blijven: 'Laat ons maar gewoon meedraaien op de afdelingen en het werk goed doen.'

Van harte welkom op de werkvloer…

Van hun kant uit zijn de praktijkbegeleiders toch erg blij met het hoge kennis- en ook ambitieniveau. Ook zonder de fanfare erbij te roepen, steken ze uitbundig de loftrompet over hun beschermelingen. Vooral waarderen ze de open, nieuwsgierige grondhouding van de Plan Connectie-piogs, de drive voor het werk, de passie voor de cliënten, het verlangen om vlieguren te maken en de hoge snelheid waarmee ze leren. Prettig is ook dat het om jonge mensen gaat, vers van de opleiding, die 'niet ingedut en vastgeroest zijn, zoals wij, ervaren gz-psychologen', zoals een praktijkbegeleider half schertsend inbrengt. 'Ze zijn onbevangen, initiatiefrijk en pakken met analytisch vernuft en state-of-the-art kennis hun taken in de instellingen op.'

…waar nog veel valt te leren

Om al die redenen zien hun meer ervaren teamcollega’s – zelfs degenen die aanvankelijk best sceptisch waren – hen veelal als een frisse wind en een verrijking voor de instelling. Maar natuurlijk blijft er nog genoeg te leren voor de piogs, vooral ook van de eigen fouten. De intensieve begeleiding is er niet voor niks. Knap, bijvoorbeeld, dat ze de draad van de diagnostiek doorgaans zo gauw weten op te pakken. Maar bij behandelingen voelen ze zich, zeker in het begin, soms als een vis op het droge. Wat wil je ook bij minimale werkervaring hierin?

Gebrek aan levenservaring strooit ook wel eens zand in de talentmachine. Een begeleider: 'Af en toe hollen ze te hard het veld in, dan moet je ze bij de teugels nemen en wat bijsturen of afremmen. Dat kan door de jonge leeftijd komen, maar vlak ook hun gedrevenheid niet uit.'

Broodnodige begeleiding

De docenten bevestigen de waarnemingen van zowel de Plan Connectie-piogs als praktijkbegeleiders. Natuurlijk zijn ze trots dat er zoveel goeds te rapporteren valt. Ze tekenen erbij aan dat Plan Connectie een essentiële las is tussen master en praktijk: 'De intensieve begeleiding die de Plan Connectie-piogs krijgen bij hun eerste werkstappen in de gz, is onvervangbaar. Je wilt dat elke masterpsycholoog van de hoed en de rand weet en stevig in de schoenen staat. Alleen al omdat er voor de cliënten zo veel van afhangt!'

---------------------------------------------------------

Ook jong praktijktalent opleiden tot gz-psycholoog binnen uw organisatie? 

Te vaak wordt het talent van jonge, pas afgestudeerde psychologen verspild of worden zij inefficiënt opgeleid. Dat terwijl zorginstellingen op dit moment juist gebaat zijn bij goed opgeleide, BIG-geregistreerde professionals: gz-psychologen die volgens de laatste wetenschappelijke én praktische inzichten zijn opgeleid en duurzaam inzetbaar zijn binnen uw organisatie.

Plan Connectie is een unieke, competentiegerichte overgang tussen de wetenschappelijke psychologieopleidingen en de gz-opleiding. Plan Connectie is toegankelijk voor getalenteerde psychologen, en biedt de best denkbare methode om jong zorgtalent zo snel en zo goed mogelijk op de juiste plek in het werkveld te krijgen.

Neem voor meer informatie over Plan Connectie contact op met Meike Windhorst, opleidingscoördinator gz-opleiding: meike.windhorst@ru.nl

Volg de piogs van Plan Connectie op Instagram!

Sindskort is Plan Connectie ook op Instagram te vinden. Piogs en (aankomende) alumni houden je via hier op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom Plan Connectie. Ook geven ze je een kijkje achter de schermen.